زنگ تفریح زلزله!

ایران روی یکی از دو کمربند زلزله‌خیز جهان واقع شده است. کمربندی که ۹۰ درصد خاک کشورمان را دربرمی‌گیرد.

به همین خاطر هر ساله زمین‌لرزه‌های بزرگ و کوچک متعددی در آن رخ می‌دهد که گاه تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای دارند. بنابراین برای کاهش خسارات ناشی از زلزله، ارتقای سطح آگاهی و آمادگی عمومی برای مواجهه با آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین دلیل بخش آموزش همگانی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در راستای انجام رسالت خویش و به منظور کاربردی کردن آموخته‌های دانش‌آموزان درباره زلزله، در سال ۱۳۷۴ برگزاری مانور در سطح مدارس را طراحی کرد. این برنامه در هشتم آذر ۱۳۸۲ و پس از امضای تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های علوم، آموزش و پرورش، سازمان صدا و سیما، جمعیت هلال‌احمر و شهرداری‌ها در مدارس کشور اجرا شد.

اما پرسشی که امروز باید به آن پاسخ داد این است که برگزاری مانور زلزله و ایمنی در مدارس در راستای مواجهه با بلایای طبیعی به‌ویژه زلزله تاکنون چقدر موفقیت‌آمیز بوده و آیا اجرای طرح یاد شده برای ارتقای سطح آگاهی و آمادگی دانش‌آموزان و در پی آن کاهش خسارت جانی ناشی از این حوادث کافی است؟ 

لازم است؛ اما کافی نیست

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به قدس می‌گوید: مانور زلزله و ایمنی برای فرهنگ‌سازی برگزار می‌شود و بیشتر حالت نمادین دارد تا خطر زلزله به دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان گوشزد شود و بدانند ما در کشوری با ریسک بالای زلزله زندگی می‌کنیم. بنابراین در خصوص میزان تأثیرگذاری آن باید دبیرخانه علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله -وابسته به وزارت علوم - نظر قطعی دهد؛ با وجود این ما معتقدیم مانور زلزله و ایمنی تأثیرات مثبتی به‌دنبال داشته است. 

علی بختیاری می‌افزاید: هرچند برگزاری مانور زلزله و ایمنی برای آموزش همگانی موضوعی لازم است اما کافی نیست. در واقع مانور فقط اقدامی برای آموزش دانش‌آموزان و خانواده‌هاست اما در زمینه ارتقای ایمنی مباحث سازه‌ای و غیرسازه‌ای، زیرساخت‌ها، بحث تأمین بودجه مورد نیاز و... هم اهمیت دارد که باید همه آن‌ها به موازات هم پیش برود تا هدف مورد نظر حاصل شود. البته در همه این موارد کارهایی انجام شده اما باز هم باید اقدامات بیشتری صورت گیرد. 

سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به اینکه موضوع ایمنی مدرسه در مقابل زلزله شامل چند عامل می‌شود، تصریح می‌کند: یکی از آن‌ها موضوع سازه‌ای است که متولی آن، سازمان تجهیز و نوسازی مدارس است و به گفته مسئولان این سازمان حدود۵۰ تا ۶۰ درصد مدارس کشور نوسازی و مقاوم سازی شده‌اند. اما اطلاعات مربوط به وجود تجهیزات غیرسازه‌ای مثل برخورداری از سیستم‌های هشدار آتش‌سوزی و... را باید از حوزه آموزش و پرورش پیگیری کرد که معمولاً مدارس کشور کمک‌های اولیه برای امداد و نجات را دارند. ضمن اینکه در دروس دانش‌آموزان مطالبی در خصوص زلزله و سایر مخاطرات طبیعی و محیطی وجود دارد که قبلاً نبوده است. به هرحال مدیریت بحران را باید به صورت یک بسته کامل و متوازن دید و با توجه به اهمیت هرکدام به آن‌ها پرداخت. 

مانور را به شیوه ۲۰ سال پیش اجرا می‌کنیم

معاون سابق آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور اگرچه برگزاری مانور زلزله و ایمنی را مثبت ارزیابی می‌کند و ضروری می‌داند اما به قدس می‌گوید: روال برگزاری مانور زلزله و ایمنی تقریباً ثابت است. یعنی طی همه این سال‌ها به‌ویژه در سال‌های نخست در برنامه آن تغییرات چندانی را ندیدیم. به طوری که الان هم آن را به شیوه ۲۰ سال پیش اجرا می‌کنیم در حالی که هر سال باید برنامه آن را غنی‌تر از پیش می‌کردیم.

مرتضی اکبرپور می‌افزاید: اینکه در ایران زلزله‌ای حتی در مقیاس کوچک رخ می‌دهد مردم به خیابان‌ها می‌آیند و یا برای دریافت اقلام امدادی ازدحام می‌کنند، نشان می‌دهد هنوز به آنان آموزش لازم را نداده‌ایم.

وی از اجرا نشدن دستورالعمل اجرایی آمادگی در برابر زلزله از سوی دستگاه‌های مسئول خبر می‌دهد و می‌گوید: زمانی که در سازمان مدیریت بحران بودم آیین‌نامه اجرایی آمادگی در برابر زلزله را نوشتم که تبدیل به یک دستورالعمل شد اما هنوز از سوی دستگاه‌های مسئول، اجرایی نشده است. یک وزارتخانه می‌گوید پول اجرای آن را ندارد و دستگاه دیگری هم می‌گوید وزیر این آیین‌نامه را قبول ندارد و... .

وی اضافه می‌کند: من در مانورهایی که در بعضی از کشورها برای دانش‌آموزان برپا می‌کنند شرکت کردم. آنجا سناریو را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند تا در جریان مانور آن‌ها را پیاده کنند. ما وقتی بچه‌ها را بدون آموزش به صحنه مانور می‌آوریم این کار برای آنان تبدیل به یک تفریح و سرگرمی می‌شود و چیزی یاد نمی‌گیرند. اما اگر از همان آغاز سال تحصیلی سناریوی مانور مثل درس در زندگی‌شان بیاید؛ یعنی مربی زلزله هفته یا هر ماه یک‌بار کلاس ایمنی برگزار و تمرین مانور را اجرا کند، این نکات ملکه ذهن دانش‌آموزان می‌شود. 

معاون سابق آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور سپس به موضوع تجهیزات امداد و نجات مدارس می‌پردازد و می‌گوید: قرار بود در هر مدرسه یک کانکس با ۳۰ تا ۴۰ قلم تجهیزات امداد نجات در جایی امن قرار بگیرد تا اگر اتفاقی افتاد بچه‌هایی که توانایی لازم را دارند در کانکس را باز و با استفاده از تجهیزات امدادی موجود در آن، اقدام به نجات حادثه‌دیدگان کنند تا نیروهای امدادی در صحنه حاضر شوند. اما این کار فقط در بعضی از مدارس انجام شده و بسیاری از مدارس به دلیل کمبود بودجه چنین کانکسی ندارند. بنابراین برای اجرای برنامه یاد شده باید یک الزام قانونی داشته باشیم تا مثلاً درصدی از بودجه دستگاه اجرایی برای این منظور اختصاص یابد. البته در قانون بحران همه این موارد آمده که اگر تمام بندهای آن اجرا شود می‌توانیم ادعا کنیم یک گام به جلو رفته‌ایم. 

اگر مانور محله‌محور برگزار شود 

محمدرضا قائم مقامیان، رئیس سابق پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی برگزاری مانور زلزله و ایمنی از سال ۸۲ تا ۸۷ را حرکتی نو و مفید در افزایش آگاهی و سطح آمادگی دانش‌آموزان در مواجهه با زلزله می‌داند و می‌گوید: اثرات این مانور را در زلزله سرپل ذهاب دیدیم. طبق مطالعات میدانی، متوجه شدیم دست‌کم در سه مورد بچه‌ها با توجه به آموزش‌هایی که دیده بودند هنگام زلزله با پناه گرفتن در کنار ستون ساختمان نجات یافته‌اند؛ در حالی که همه اعضای خانواده‌شان زیر آوار جان داده بودند. این نشان می‌دهد اگر با این مانورها حتی جان چند نفر از بچه‌ها را هم نجات دهیم خیلی ارزشمند است. اما از نقاط ضعف این مانور آن است که از دست ارگان‌های علمی خارج شده و همواره به یک صورت و شیوه اجرا می‌شود. 

وی با اشاره به اینکه تجهیزات امداد و نجات در زلزله کوبه ژاپن تنها تا ۳۰ درصد در نجات جان آسیب‌دیدگان مؤثر واقع شد، می‌افزاید: از آن موقع ایده امداد و نجات محله‌محور، ناحیه‌محور و منطقه‌محور مطرح شد. به همین دلیل از دو سه سال پیش از شیوع کرونا، رنگ و بوی مانور زلزله و ایمنی کمی تغییر کرد و محله‌محور شد. بر این اساس در این مانورها در کنار دانش‌آموزان، آموزش به افراد داوطلب محله و شناسایی نقاط آسیب‌پذیر محله مثل لوله‌کشی گاز و سیستم برق‌رسانی بعضی از ساختمان‌ها و... در دستور کار قرار گرفت به طوری که افراد داوطلب و دانش‌آموزان توانمند دو هفته پیش از برگزاری مانور باید آموزش‌های لازم را برای قطع آن‌ها فرا می‌گرفتند. البته ما فقط در دو منطقه یک و ۱۹ تهران این کار را انجام دادیم. 

رئیس سابق پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی در همین زمینه تصریح می‌کند: اگر روند برگزاری این مانور به شکل محله‌محور برگردد آن‌وقت می‌توان گفت هزینه‌هایی که برای برگزاری آن می‌شود نتایج موردنظر را برای ایمنی و حفظ جان دانش‌آموزان تأمین می‌کند؛ در غیر این صورت برگزاری مانور با پیش‌بینی چند کپسول آتش‌نشانی و استقرار چند آمبولانس در مدرسه و بعد سخنرانی مسئولان و گرفتن چند عکس یادگاری تأثیر چندانی نخواهد داشت. 

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مانور زلزله مناطق زلزله خیز پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی برگزاری مانور زلزله و ایمنی سازمان مدیریت بحران کشور تجهیزات امداد امداد و نجات دانش آموزان محله محور بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۹۸۲۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت حفظ حرمت مراکز آموزشی، دانش‌آموزان و فرهنگیان

رئیس قوه قضائیه گفت: حرمت مراکز آموزشی و فعالان آن از جمله دانش‌آموزان و فرهنگیان باید حفظ شود و مشارکت فرهنگیان برای افزایش دانش حقوقی دانش‌آموزان یکی از عرصه‌های همکاری میان نهاد قضا و آموزش‌ و پرورش است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای در نشست با جمعی فرهنگیان و معلمان نمونه سراسر کشور، با اشاره به کلام حضرت علی (ع) مبنی بر «مَن عَلَّمَنی حَرفاً فَقَد صَیَّرَنی عَبداً»، اظهار کرد: جایگاه معلم در جامعه ما جایگاه رفیعی است، اما باید ببینیم که آیا در عمل توانسته‌ایم این جایگاه رفیع را پاس بداریم؟ آیا تخصیص سهم و اعتبار و بودجه به آموزش‌وپرورش ما هم‌تراز با اهمیت بالای نهاد آموزش و تربیت است؟ علت پایین بودن امکانات مالی و تجهیزاتی آموزش و پرورش نسبت به دیگر دستگاه‌ها چیست؟ مگر غیر از این است که هر میزان هزینه‌کرد در آموزش‌وپرورش، به مثابه سرمایه‌گذاری است؟ اگر تغییر و جابه‌جایی وزرای آموزش‌وپرورش در ادوار مختلف زیاد بوده است، علت آن ناشی از اهمیت و عظمت کار در این وزارتخانه است یا نقصان کارکردی مطرح است؟

وی افزود: خوب دفاع کردن از منافع دستگاه متبوع در جلسات مسئله مهمی است، وزیر آموزش و پرورش فردی دلسوز، تلاشگر، آشنا و عالم به مأموریت خود است.

رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: خوب دفاع کردن از منافع دستگاه متبوع در جلسات مسئله مهمی است، وزیر آموزش و پرورش فردی دلسوز، تلاشگر، آشنا و عالم به مأموریت خود است، همچنین حرمت مراکز آموزشی و حریم خصوصی افراد باید حفظ شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در ادامه با تاکید بر تکریم جایگاه و مقام رفیع معلم و مدرسه گفت: حرمت مراکز آموزشی و فعالان آن اعم از دانش‌آموزان و معلمان و فرهنگیان، باید حفظ شود، همان‌طور که حریم خصوصی آن‌ها نیز باید حفظ شود؛ شکستن این حرمت و این حریم از هیچ شخص و هیچ بخشی قابل قبول نیست؛ در وهله نخست خود معلمان و فرهنگیان باید پاسدار حرمت و حریم نهاد آموزش و مرکز آموزشی و دانش‌آموز باشند؛ در اینجا باید رسیدگی صورت گیرد تا حق و حقوقی از کسی ضایع نشود.

وی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به برخی نکات مطرح شده در جلسه در مورد ورود ضابطین برای بازداشت محکومان به داخل مدرسه گفت: بر قوه قضائیه، ضابطان دستگاه قضا و دستگاه‌های امنیتی واجب است که حرمت و حریم مراکز آموزشی و اعضای آن را پاس بدارند، تردیدی در این مقوله وجود ندارد، در این خصوص نیز آماده شنیدن پیشنهادها هستیم.

رئیس دستگاه قضا در ادامه با اشاره به عرصه‌های گسترده و فراخِ تعامل و همکاری میان نهاد قضا و نهاد آموزش‌وپرورش در کشور، بیان کرد: مشارکت فعالانه معلمان و فرهنگیان در راستای افزایش سطح دانش حقوقی و قضائی دانش‌آموزان و والدین آن‌ها، یکی از عرصه‌های تعامل و همکاری میان نهاد قضا و نهاد آموزش‌وپرورش است؛ شما معلمان و فرهنگیان می‌توانید دانش‌آموزان را با حقوق و تکالیف اجتماعی و شهروندیشان آشنا کنید تا از این طریق از وقوع تخلف و جرم پیشگیری به عمل آید.

اجرای سلیقه‌ای قانون مشکل‌زا است

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای افزود: خود شما معلمان و فرهنگیان باید در مقام آموزش حقوق و قضا به دانش‌آموزان، نسبت به حیطه‌های قانونی عنایت و اِشراف داشته باشید؛ در همین نشست دو نفر از معلمان از عبارت «ترک فعل» استفاده کردند، در اینجا باید توجه شود که مقوله «ترک فعل» شقوقِ مختلفی دارد؛ یک ترک فعل، منجر به جرم می‌شود و یک ترک فعل نیز مستلزم جرم است و به‌طور مستقل جرم محسوب نمی‌شود، در این موارد قوه قضائیه باید ورود و برخورد قانونی کند. یک نوع ترک فعل هم وجود دارد که سبب تضییع امور می‌شود، این ترک فعل ممکن است جرم نباشد، اما از باب حقوق مدنی می‌توان به آن رسیدگی کرد، از سوی دیگر، باید دید شخصی که ترک فعل کرده، آیا قدرت اجرایی داشته یا خیر؟ گاهی یک مدیر یا مسئول می‌خواهد کاری را انجام دهد، اما امکانات آن را ندارد، بنابراین باید به این نکته نیز توجه شود. لفظ «ترک فعل» بسیار در حال مطرح شدن در جامعه است، بدون آنکه ابعاد و شقوق آن تبیین شود. شما معلمان و فرهنگیان در این زمینه می‌توانید اثرگذار باشید.

وی با اشاره به پرونده‌هایی که در دیوان عدالت در خصوص معلمان و آموزش‌وپرورش مطرح است، گفت: وزارت آموزش‌وپرورش نمایندگانی را معرفی کند تا به پیگیری دادخواست‌هایی بپردازند که در خصوص مقولات مرتبط با آموزش‌وپرورش، تسلیم دیوان عدالت اداری می‌شوند؛ حجت‌الاسلام والمسلمین مظفری رئیس دیوان نیز نسبت به این موضوع و رفع مسائل حوزه آموزش و پرورش، اهتمام دارد.

رئیس قوه قضائیه اضافه کرد: مطابق گزارش‌های رسیده از سازمان بازرسی کل کشور، جهت‌گیری اقدامات این سازمانِ نظارتی، همواره در راستای تأمین منافع وزارت آموزش‌وپرورش بوده است؛ سازمان بازرسی در موارد متعددی، پیگیرِ قوانین و بخشنامه‌های معطل‌مانده حوزه آموزش‌وپرورش بوده است و مکاتبه این سازمان با مجلس در رابطه با رتبه‌بندی معلمان، اقدامی اثرگذار در این حوزه بوده است؛ در اینجا نیز دوباره تاکید داریم که هر مقدار از قوانین در حوزه کاری آموزش‌وپرورش که اجرا نمی‌شوند یا به نحو مطلوب اجرا نمی‌شوند را به سازمان بازرسی برای پیگیری معرفی کنید.

حضور دانش‌آموزان و معلم‌ها در جلسه‌های دیوان عالی کشور یا دیوان عدالت اداری بلامانع است

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای بیان داشت: بدون تردید حوزه همکاری و تعامل آموزش‌وپرورش و «معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه» نیز بسیار گسترده و مبسوط است؛ حضور قضات و حقوقدانان در مدارس، با هدف ارتقای آگاهی‌های حقوقی و قضائی دانش‌آموزان و معلمان و تجویز و ترویج راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم در میان قشر گسترده مرتبط با نهاد مدرسه، از جمله دانش‌آموزان، اولیای آن‌ها، معلمان، فرهنگیان و خانواده‌هایشان، اقدامی اثرگذار است، همچنین حضور دانش‌آموزان و معلمان در محاکم قضائی یا جلسات هیئت عمومی دیوان عالی یا دیوان عدالت اداری در چارچوب ضوابط، امری بلامانع، نافذ و مفید است.

وی با اشاره به پیشنهاد مطرح شده در جلسه ناظر بر تجهیز هنرستان‌ها از طریق عوائد و منابع حاصل از اموال تملیکی، گفت: در این حوزه، اختیار عمل با دولت است، اما چنانچه قوه قضائیه بتواند کمکی ارائه دهد، دریغ نخواهیم کرد، چرا که همان‌طور که تاکید کردم ما هزینه‌کرد در آموزش‌وپرورش را به مثابه سرمایه‌گذاری تلقی می‌کنیم.

انتقاد جدی دادستان کل کشور به رها شدن مدارس دولتی و بی‌عدالتی آموزشی و تربیتی در مدارس

حجت‌الاسلام والمسلمین موحدی، دادستان کل کشور ضمن انتقاد از نحوه رسیدگی به مدارس دولتی و توسعه مدارس غیرانتفاعی، اظهار کرد: ما به عنوان نظام اسلامی وظیفه داریم شرایط و زمینه شکوفایی استعدادهای فرزندان این جامعه را فراهم کنیم، اما این شرایط در اغلب موارد در مدارس دولتی فراهم نیست.

وی ادامه داد: انتظار ما این است که مدارس دولتی، مأمن و پناهگاهی برای خانواده‌هایی که از لحاظ مالی تمکن و امکانات لازم را ندارند، اما دغدغه تربیت فرزندانشان را دارند، باشد.

کد خبر 751385